
Badania DNA zdradzają, skąd pochodziła służba Inków w Machu Picchu
31 lipca 2023, 12:58Zachowana historia imperiów to przede wszystkim historia ich elit. To po nich pozostają wspaniałe zabytki archeologiczne czy zabytki pisane. Nie inaczej jest w przypadku państwa Inków. Jednym z najbardziej znanych stanowisk archeologicznych związanych z Inkami jest Machu Picchu, pałac rodziny królewskiej, centrum ceremonialne i gospodarcze. Niedawno przeprowadzone w nim badania sugerują, że powstało dekady wcześniej, niż dotychczas przypuszczano i należy zmienić chronologię historii Inków. Teraz zaś naukowcy wykorzystali DNA by określić miejsce pochodzenia służby królewskiej, yanacona i aclla, przebywającej w Machu Picchu.

Silnik na grzybach
4 listopada 2008, 12:22W listopadowym numerze pisma Microbiology ukazała się informacja o odkryciu paliwa produkowanego przez... grzyby. Pewien ich gatunek produkuje węglowodory, które można bez żadnych modyfikacji zastosować we współczesnych silnikach.

Więcej ofiar, większe zainteresowanie
12 października 2016, 10:54Grupa naukowców z Oxford University postanowiła sprawdzić, które z katastrof lotniczych interesują opinię publiczną i dlaczego. Uczeni przyjrzeli się wpisom w Wikipedii dotyczącym około 1500 wypadków lotniczych i stwierdzili, że dopiero katastrofy, w których zginie co najmniej 50 osób cieszą się szerokim zainteresowaniem opinii publicznym.

Głowa egipskiej mumii w tajemniczy sposób trafiła do Australii. Teraz odtworzono wygląd zmarłej
20 maja 2024, 08:43W szkolnej bibliotece Grafton High School w Nowej Południowej Walii, od ponad 100 lat można oglądać zmumifikowaną głowę. Nie wiadomo, jak trafiła ona do placówki oświatowej położonej 480 kilometrów od Sydney. Jednak dokument z epoki zapewnia, że jest to głowa z prawdziwej egipskiej mumii. Nowoczesna technologia pozwoliła teraz na odtworzenie wyglądu zmarłej kobiety.

Najpotężniejsze trzęsienie na Marsie nie było wywołane upadkiem meteorytu
19 października 2023, 09:03Dnia 4 maja 2022 misja InSight zarejestrowała najpotężniejsze znane nam trzęsienie na Marsie. Miało ono magnitudę 4,7, a wstrząsy przechodziły przez planetę przez co najmniej 6 godzin. Sygnał sejsmiczny podobny był do wcześniej zarejestrowanych trzęsień spowodowanych upadkiem meteorytu, więc naukowcy sądzili, że i to wydarzenie – oznaczone jako S1222a – było spowodowane upadkiem. Rozpoczęły się poszukiwania świeżego krateru. Po raz pierwszy w historii wszystkie pojazdy krążące wokół Marsa wzięły udział w tym samym projekcie badawczym.

Naprawianie wybitego okna
28 listopada 2008, 12:43O tym, że teoria rozbitego okna (Broken Window Theory) naprawdę działa, przekonano się wielokrotnie, np. w Nowym Jorku czy Albuquerque w Nowym Meksyku. Gdy ze ścian znikają graffiti, odnawia się zdemolowane budynki i upiększa okolicę, ludzie lepiej się zachowują i spada przestępczość. Dlaczego jednak tak się w ogóle dzieje? Wyjaśnieniem tego zjawiska zajęło się 3 naukowców z Uniwersytetu w Groningen w Holandii.

Czym różnią się przystosowani do wysokości od nieprzystosowanych?
8 listopada 2016, 13:27Badając mieszkających w Andach ludzi, którzy przystosowali się do wysokości lub cierpieli na przewlekłą chorobę wysokościową, naukowcy odkryli, że organizm tych drugich wytwarza dużą liczbę erytrocytów przez nadmierną produkcję enzymu SENP1.

Bozon Higgsa nie zdradza śladów fizyki spoza Modelu Standardowego. Przynajmniej na razie
12 lipca 2024, 11:31Odkryty przed kilkunastu laty bozon Higgsa wciąż stanowi zagadkę. Dotychczas nie udało się poznać jego właściwości z zadowalającą dokładnością. Teraz, dzięki pracy międzynarodowego zespołu, w skład którego wchodzili uczeni z Instytutu Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk, dowiedzieliśmy się więcej o pochodzeniu tej niezwykle ważnej cząstki, która nadaje masę innym cząstkom elementarnym.

W Chinach odkryto nieznany gatunek jeża. To pierwszy chinojeż ze wschodnich Chin
20 grudnia 2023, 16:16W Chinach odkryto nieznany dotychczas gatunek jeża. Gatunek został nazwany przez swoich odkrywców – naukowców z Anhui Normal University w Wuhu – Mesechinus orientalis. Zwierzę należy zatem do rodzaju chinojeż. Dotychczas do rodzaju tego należały M. dauuricus, M. hughi, M. miodon i M. wangi. Wszystkie one, z wyjątkiem M. wangi, zamieszkują północne Chiny. Nowo odkryty gatunek jest zaś jedynym chinojeżem zamieszkującym wschód Państwa Środka i jest geograficznie oddalony od wszystkich innych chinojeży.

Nostalgia to nie choroba
18 grudnia 2008, 12:06Przez blisko kilkaset lat nostalgię uznawano za chorobę psychiczną. Działo się tak głównie poprzez kojarzenie tęsknoty za dawnym życiem czy ludźmi z napadami płaczu, brakiem apetytu, nieregularnym biciem serca, bezsennością czy depresją. Co ciekawe, zdolność do jej odczuwania przypisywano wyłącznie wąskim grupom, np. imigrantom. Ostatnio jednak psycholodzy z Uniwersytetu w Southampton stwierdzili, że nostalgia oddziałuje na ludzi kojąco i poprawia stan ich zdrowia (Current Directions in Psychological Science).